 |
||
 |
||
|
Con José Ángel compartín proxectos —o mellor, o ter contado coa súa amizade—, realizamos xuntos libros de imaxes e poemas: Cabo de Gata. La memoria y la luz, Las ínsulas extrañas. Lugares andaluces de Juan de la Cruz e un terceiro, aínda non editado. Non lle gustaba escribir en diferido sobre unha imaxe; é dicir, coas fotos que sobor da mesa lle deixaba o fotógrafo. Non; el quería participar do acto fotográfico, compartir a mirada, estar en directo no escenario, analizalo minuciosamente. Lembro os paseos entre as ruínas de Higo Seco (Níjar, Almería): mentres disparaba a cámara tomaba notas constantemente nun bloc; parecía como ausente (case ido, como os místicos). Alí escribiu poemas como Imágenes de imágenes de imágenes ou o que comeza “What killed the dinosaurios?” Tiña especial fascinación por este lugar (hay higueras y olivos en el Higo Seco y un gran espacio silencioso en el que se suspende, repentino e insólito, el canto de algún pájaro) Dicía que estaba nun contexto donde se aposenta y vive con todo su poderío la luz que era reserva inapreciable de belleza, paraje que invita a la quietud del animo, a ola contemplación o al despacioso movimiento sumergido en el que toda creación tiene su origen.
A mesma actitude mantivo cando reconstruímo-lo itinerario de San Juan de la Cruz en Andalucía —durante o mesmo manifestou un especial interese en visita-la aula onde impartiu clase Antonio Machado, Baeza (Xaén), e facerse un retrato na mesma— e nos introducimos nos pacíficos labirintos dos conventos de clausura do Carmelo. Aquí, as súas reflexións sobre a contemporaneidade que lles facía ós relixiosos eran contundentes, contrapunto duns escenarios que parecían sacados da noite dos tempos. Sempre viu na fotografía algo máxico: dicía que unha instantánea era unha sorte de verbo capaz de articular infinitos relatos. Ás veces comentaba, coa sa inxenuidade dun neno, a súa admiración polo feito de cómo coa cámara se podía conxela-la vida. Tamén, cómo unha foto era susceptible de infinitas lecturas, tantas como a diversidade e pluralidade de ollos que a miran (igual que ocorre no literario coa súa palabra poética). Non tiña unha especial predilección por unha determinada corrente fotográfica, se ben lle esixía á imaxe que contara algo, que describira unha atmosfera, que tivera unha dose de misterio. Foi un apaixonado do bo cine e sempre adoitaba recomenda-las películas especialmente pola calidade do tratamento da súa fotografía. Interesábanlle os textos de filosofía do medio, sobre eles reflexionaba coa precisión crítica dun dun especialista. O último libro que me regalou ó respecto foi un ensaio sobre a melancolía na fotografía (tomando como eixo a obra de Atget). A súa inquietude pola imaxe manifestouse tamén polos vídeos experimentais de última instancia. Manuel Falces, El País. Madrid, 19 de xullo de 2000. |
 Retrato de José Ángel Valente ós 16 anos. |
|
 Retrato de Valente, Ourense Foto: JOSÉ PAZ |
||
