A fotografía proxecta a memoria do ser máis alá do ser mesmo, de xeito que aquel principio de que somos en tanto que lembramos, en tanto que conservamos a conciencia do que fomos onte, debería substituírse polo de somos en tanto que somos lembrados, xa que polos outros somos se a memoria allea nos recoñece naquel retrato que un día nos fixeron, impresión dun instante, tempo detido desafiando ó destino.

Pero sucede que o retrato que nos sobrevive, se sobrevive tamén a aqueles que o gardaron e nos tiñan na memoria, incrementará ata o infinito as posibilidades do ser, de xeito que cada novo observador do futuro, máis alá da memoria de nós, probablemente imaxinará e ideará un ser distinto, diante da nosa propia ollada e do sorriso daquel solpor no que xogamos a ser coma os deuses. Tantos seres distintos como olladas nos miran, o literario xogo dos espellos de Borges, máis ou menos o que nos acontece cando paseamos e nos sentimos observados. Ser aqueles outros que quixemos ser e que nunca fomos, labirinto de vidas que conflúen na impresión recollida no papel fotográfico.

Só se ese alguén posúe as cualidades para facer, á maneira de Risco, un exercicio de fisiognomonía, será capaz de aproximar a idea dese ser que imaxina a aquel que un día fomos. E se ademais ese alguén posúe as cualidades de aproximación comparativa do doctor Alveiros, seguro que atinará tamén co carácter do ser retratado.

O doctor Alveiros era bo fisiognomista e sabía da existencia dunha correspondencia exacta entre certos tipos humanos e certos tipos animais, de xeito que se na observación dun retrato o fisiognomista percibe que o rostro daquel que observa ten certa semellanza cunha ra, aquel a quen representa sería un tipo con alma de ra, e se ten aparencia de porco, como don Celidonio, pois o que albergaría no seu interior o ser retratado sería unha alma porcina e unha cobiza omnívora e sen límites.

Por iso debe ser bo o fotógrafo retratista, residindo esa vontade en ter paciencia e intuición para captar os riscos esenciais que definen o ser que está a retratar, o Karma de cada un, que é segundo Risco onde reside a alma animal, unhas veces ocultando o que ve a través do obxectivo e outras reafirmando a imaxe que de nós intúe, segundo sexa esta boa ou mala, xa que del, do seu ollo, da súa man, da súa capacidade de dicir a verdade ou de mentir, dependerán as vidas que vivamos cando o noso rostro non sexa máis que unha imaxe sen memoria, contemplada e interpretada por futuros observadores, que acaso nos soñarán distintos ó que somos.